Podcast: de facetten van beleids- en overheidscommunicatie

Kok werkte sinds 2002 voor de lokale overheid in Nederland. Aanvankelijk was hij raadscommunicatieadviseur voor Amsterdam, een beroep dat in België (nog) niet bestaat. Daarna schakelde hij over naar de gemeenteraad van Almere en oefende hij die functie daar nog 6 jaar lang verder uit. Sinds kort is hij communicatieadviseur bij de uitkeringsorganisatie UFE.

De taken van een raadscommunicatieadviseur

Een raadscommunicatieadviseur staat in voor de communicatie tussen de burgers en de Gemeenteraad; het besluitend orgaan van de stad. Het is zijn taak na te gaan wat de vertegenwoordigers van de Gemeenteraad voor de mensen doen, en hoe hij die Raad het best positioneert in de stad.

Een raadscommunicatieadviseur gaat puur informatief en dus niet persuasief te werk. De objectiviteit van zijn communicatie is namelijk van het grootste belang. Wanneer die overkomt als propaganda verliest hij credibiliteit en verdwijnt het nut van zijn functie. Zijn missie was zoals hij het zelf mooi verwoordt ‘de bubbel van mensen doorbreken’. Nagaan welke andere standpunten en gebeurtenissen er zijn en wie zijn mening nog niet heeft gegeven behoren daar onder andere toe.

Het belang van een raadscommunicatieadviseur

In Nederland is er sprake van sterke dualiteit en zijn er heel veel partijen in de strijd aanwezig. Ook hebben politici iemand nodig die voor hen communiceert. Om al die zaken aan te gaan is een raadscommunicatieadviseur nodig.

De toename van deelnemende partijen maakt het voor mensen almaar moeilijk om te stemmen. Zo ontstaat keuzestress. In die context laat David Kok de term ‘Paradox of choice’ vallen; een fenomeen dat optrad bij één van de verkiezingen. Hoe meer partijen er deelnamen, hoe lager de opkomst. Voor dat probleem kan een stemtest ter hulp schieten, die via verschillende ingegeven antwoorden partijen voorstelt die het best bij de persoon passen en dus als leidraad dienen bij het stemmen.

De drie pijlers van Nudging

Om gedrag te kunnen veranderen – of aan Nudging te doen – zijn er volgens David 3 zaken uit het model van BG Fox waarop moet ingespeeld worden: Motivatie, Ability en Trigger. Motivatie houdt vanzelfsprekend in dat mensen een reden moeten krijgen om hun gedrag te veranderen. Daarnaast staat Ability voor eenvoudigheid; hoe simpeler je de actie maakt, hoe minder keuzestress en hoe sneller mensen die actie dus zullen ondernemen. De Trigger kan iets zijn dat hen aanzet om actie te ondernemen. David geeft het voorbeeld van een prikkel waarbij een postkaart wordt rondgestuurd i.p.v. een e-mail. Die aanpak komt niet vaak voor en kan de mensen sneller triggeren.

David Kok geeft tot slot van de podcast zijn ultieme tip mee: Mensen hebben elkaar nodig en moeten elkaar ondersteunen, aangezien goede interne communicatie de externe communicatie versterkt.