Het is een open deur intrappen wanneer we zeggen dat mensen in een zo veilig mogelijke omgeving willen wonen. Toch vertonen heel wat mensen vaak onbewust onveilig gedrag. Denk bijvoorbeeld aan te snel rijden. Juist omdat mensen meestal onbewust dit gedrag vertonen, kan nudging goed van pas komen. In verschillende landen over de hele wereld bleek uit diverse experimenten dat nudging kan werken om criminaliteit te verminderen en veiligheid te vergroten. In dit artikel bespreken we 4 concrete cases waarbij nudging een positieve impact had in de strijd tegen criminaliteit en onveiligheid.
Nudging tegen wildplassen in Amsterdam
In het centrum van Amsterdam kampte men met een wildplas probleem in de steegjes naast de uitgaansbuurt. Los van het feit dat dit illegaal is, leverde het de nodige stankoverlast op. Het CCV (Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid) besloot een interventie te plegen. Na analyse bleek dat één van de problemen een gebrek aan openbare plasvoorzieningen was. Ook de sociale bewijslast (er werd duidelijk al in de steeg geplast), alcoholgebruik en het niet zien van wildplassen als probleem door de bevolking waren oorzaken van het wildplas probleem.
Als interventie werd er een alternatief voor plassen in de steeg ontworpen, het plaskruis. Dit is een openbaar toilet waar meerdere mensen tegelijk kunnen plassen. Deze kan ook heel eenvoudig verplaatst worden naar andere locaties. Daarnaast werd er in de steegjes met duidelijke pijlen naar deze plek verwezen. Ook veranderde men de beleving van de steeg door gekleurde lichtprojecties op de grond te plaatsen.[1]
Resultaat
Het inzetten van het plaskruis verminderde het aantal wildplassers fors (40% minder wildplassers). Het effect werd versterkt door inzet van de pijlen en lichtprojecties (67% minder wildplassers).
Daarnaast is het ook interessant om te weten dat de lichtprojecties zorgden voor een heel andere beleving in de steeg. Er werden selfies gemaakt, het publiek bleef langer in de steeg hangen en er werd zelfs gedanst. Een paar eenvoudige nudges maakten van onfrisse steegjes en nieuwe hotspot.
Nudging voor een betere veiligheidsbeleving in Hilversum
In Hilversum ging de veiligheidsbeleving van uitgaanspubliek en omwonenden de afgelopen jaren sterk achteruit. De aanname was dat het uitgaanspubliek zich tijdens het uitgaan onvoldoende bewust was van hun eigen normen en waarden en daarom grensoverschrijdend gedrag vertoont.
De interventies waren gericht op het zelfbewust maken van het uitgaanspubliek door middel van spiegels. Dit zelfbewustzijn zorgde ervoor dat het uitgaanspubliek zich meer volgens eigen normen en waarden ging gedragen. Daarnaast implementeerden de onderzoekers een positieve prime door rode lopers neer te leggen. Rode lopers hebben een uitstraling van status, met als bijbehorende norm ‘je hoort je netjes te gedragen’.
Resultaat
Het resultaat van de verschillende ingrepen was dat de veiligheidsbeleving van het uitgaanspubliek ten tijde van de nudge significant hoger was dan bij de controlegroep. Over het aantal geweldsincidenten kon niks gezegd worden, omdat het aantal incidenten gedurende de voorafgaande periode al laag was.[2]
Nudging met emoticons in Australië
Ook bij snelheidsbeperking worden nudges effectief ingezet. Iedereen kent wel de borden naast de weg waarop te zien is hoe hard je rijdt op dat moment. Het ontwerp van verschillende soorten snelheidsborden kan een invloed hebben op het naleven van deze borden.
Bij een Australisch experiment heeft men twee verschillende snelheidsborden getest. De helft van de borden liet de snelheid in cijfers zien. De andere helft van de borden liet geen snelheid zien, maar een smiley die blij of verdrietig kijkt. Dit speelt in op de emoties. Het effect is niet alleen qua veiligheid, maar ook vanuit economisch perspectief voordelig: de smiley-borden kosten minder dan een normale flitspaal en ze zijn effectief in het voorkomen van verkeersongelukken, volgens een experiment in Canberra.[1][2]
Verliesaversie nudge in Italië
In Italië maken ze ook gebruik van strafpunten op het rijbewijs. Daar krijgt iedereen 12 punten en bij een overtreding worden er punten afgetrokken. Dit is gebaseerd op het inzicht dat het voorkomen van verlies een grotere invloed heeft op gedrag dan het bestraffen van ongewenst gedrag. Mensen zullen het verliezen van punten als erger ervaren dan wanneer ze bijvoorbeeld strafpunten zouden bijkrijgen.
Nudges kunnen ons dus een veiliger gevoel geven en zelfs het aantal overtredingen verminderen. Dat laten deze succesvolle voorbeelden in ieder geval wel zien.
Heb je interesse in meer inzichten uit de gedragspsychologie over het gebruik van nudging? Download dan ook ons E-book over nudging.
Bronnen:
[1]Bloeme, R. (2016, augustus). Wildplas-experimenten in de Schapensteeg. https://hetccv.nl/fileadmin/Bestanden/Nieuws/2016-2/Verslag_wildplasexperimenten_Schapensteeg_DSP-RandyBloeme_120816.pdf
[2]CCV. (2016, februari). Rode Loper en Spiegels – Een Onderzoek naar het Effect van Nudges op de Veiligheid tijdens het Uitgaan in de Gemeente Hilversum. https://hetccv.nl/fileadmin/Bestanden/Onderwerpen/Uitgaansgeweld/Documenten/Rode_lopers_en_spiegels/hilversum—nudging.pdf
[3] Traffic Management Safety Roads ACT. (2020, februari). Evaluation of the Effectiveness of the “smiley face” sign trial. https://www.cityservices.act.gov.au/__data/assets/pdf_file/0008/1553660/Evaluation-Report-Smiley-Face-Signs.pdf
[4] Rory Sutherland: Levenslessen van een reclameman. (2009, 14 oktober). [Video]. TED Talks. https://www.ted.com/talks/rory_sutherland_life_lessons_from_an_ad_man?language=nl