Dagelijks worden we voor duizenden keuzes gesteld. Onze intenties zijn daarbij vaak goed, maar toch mondt dat niet altijd uit in het ‘juiste’ gedrag. Noem het gerust een kloof tussen wat we willen doen en wat we effectief doen. Hoe kunnen we stimuleren tot gewenst gedrag? Een introductie tot ‘nudging’, de kunst van het zachte overtuigen.
Nudging: van denkfout naar gewenst gedrag
Nudging vertrekt vanuit de manier waarop we in ons alledaagse leven beslissingen maken. Ieder van ons heeft 2 denksystemen: een traag, reflectief en bewust systeem, en een snel, automatisch en onbewust systeem. Voor dat laatste, snelle, systeem gebruiken we shortcuts. Basisregels op basis waarvan we snel beslissingen kunnen nemen zeg maar. En daar loopt het nu net mis. Snelle beslissingen leiden immers vaak tot verkeerde, suboptimale keuzes. Dergelijke valkuilen worden denkfouten (cognitive biases) genoemd. Dagelijks worden we als mens heel veel potentiële denkfouten blootgesteld. We kunnen dus best wel een duwtje in de juiste richting gebruiken. Dat duwtje heet nudging.
Download hieronder ons gratis e-book over nudging. Een praktische inleiding met voorbeelden en inzichten.
Of interesse een vrijblijvend kennismakingsgesprek? Plan via deze link onmiddellijk een call in en op deze manier kunnen we je enkele cases delen van gelijkaardige bedrijven en organisaties.
Stimuleren om de juiste keuzes te maken
Letterlijk genomen, zijn nudges subtiele duwtjes die ons gedrag in de gewenste richting sturen. Koppelen we terug naar de 2 denksystemen waarover we beschikken, dan betekent dit dat nudges inspelen op ons automatische gedrag. Ze maken dat het gewenste gedrag eenvoudiger en sneller te realiseren valt.
Grondleggers Richard Thaler en Cass Sunstein omschrijven nudging als een manier om gedrag te veranderen zonder de keuzevrijheid af te nemen of financiële beloningen te geven.
Nudging is dus een verzamelnaam voor technieken die gebruikt worden om een bepaalde keuze beter te doen lijken dan een andere keuze. In dat opzicht spreken we over keuzearchitectuur: we gaan in de omgeving, dit kan zowel fysiek als online, aanpassingen aanbrengen om bepaalde keuzes gemakkelijker, duidelijker en aantrekkelijker te maken. Het gedrag wordt met andere woorden gestuurd.
Nudges: verlies, social proof, gamification en processing fluency
De technieken om aan nudging te doen zijn legio. Ze allemaal overlopen zou ons iets te ver leiden, maar laten we toch een korte blik werpen op de voornaamste mogelijkheden.
Verlies
Een techniek die gebaseerd is op het gegeven dat we sneller actie ondernemen wanneer we mogelijk verlies kunnen ervaren dan wanneer we mogelijke winst kunnen ervaren.
Voorbeeld: Bij het bestelformulier heeft Koffiemarkt de optie “Ja ik wil graag de nieuwsbrief ontvangen en voorkom dat ik voordeel misloop.” toegevoegd (zie hieronder). Het verliesframe wordt gehanteerd, wat zorgt voor meer kans op succes.

Let op: Nudges eenvoudigweg kopiëren is geen goed idee. Uitvoerig testen is en blijft cruciaal.
Sociaal proof
Ze zeggen wel eens “Monkey see, monkey do”. Bij deze techniek ga je tonen wat de groep doet. Het bewijs dat anderen je voor zijn geweest, geeft meer vertrouwen en zal leiden tot snellere actie.
Voorbeelden:
- “Favoriet bij onze klanten”
- “Vorig jaar trok ons festival meer dan 50.000 bezoekers!”
- “Dit product is nummer 1 in …”
- “Anderen bekeken ook…”
- Customer testimonials

Gamification
Een heel krachtige en creatieve manier van nudging. Spelelementen worden geïmplementeerd in een niet spel georiënteerde context.
Voorbeelden:
- Muurasbakken die rokers voor een dilemma stellen: vb., McDonalds of Frituur? De roker gooit zijn of haar sigaret in het bakje van zijn keuze (antwoord op dilemma).
- Ziekenhuizen die inzetten op kleine autootjes als alternatief transport naar het operatiekwartier. Voor kinderen een pak minder schrikwekkend, en het zorgt tevens voor meer autonomie en controlegevoel.
Processing fluency
De kunst van het ‘makkelijker’ maken. Hoe makkelijker iets te verwerken valt in onze hersenen, hoe groter de kans dat er actie zal ontstaan.
Voorbeelden:
- Politici die bij aankondigen van bepaalde wegenwerken duidelijk tonen wat de huidige situatie is en wat de toekomstige zal zijn. Door bijvoorbeeld aan te geven dat er meer groen zal komen, meer veiligheid zal ontstaan, etc. wordt het voor de mensen duidelijker en eenvoudiger te begrijpen. Op die manier creëer je meer draagvlak voor de beslissing.
- Bij verkiezingscampagnes maken kandidaten doorgaans gebruik van hun familienaam. In geval van Pete Buttigieg, presidentskandidaat voor de Democraten bij voorgaande verkiezingen in VS, echter een heel moeilijk uit te spreken achternaam. Daarom werd in de campagne consistent gebruik gemaakt van “Pete” of “Mayor Pete”. Heldere, overtuigende communicatie die tot onverwacht sterke resultaten heeft geleid.
Ziezo, nudging in een notendop. Hebben we jouw interesse op scherp gesteld? Wil je meer te weten komen over nudging? Download hieronder dan ons e-book over nudging boordevol tips en inzichten.
Of interesse een vrijblijvend kennismakingsgesprek? Plan via deze link onmiddellijk een call in en op deze manier kunnen we je enkele cases delen van gelijkaardige bedrijven en organisaties.