De lijst met socialemediakanalen is lang, maar dat betekent zeker niet dat je actief moet zijn op elk kanaal om een succesvolle campagne te voeren. Beter twee kanalen die goed gebruikt worden dan tien kanalen waar niemand naar kijkt. Wat zijn nu de beste technieken om als politicus actief te zijn op elk van die socialemediakanalen? Waar moet je zeker rekening mee houden? Hieronder geven we alvast enkele tips en voorbeelden per kanaal.
Bouw je personal brand op Facebook
Te beginnen bij het meeste bekende netwerk: Facebook. Hier is het gemakkelijk om te vervallen in “beleidsposts” of foto’s waarop je elke week handen schudt met belangrijke mensen. Authentiek zijn is de rode draad doorheen alle kanalen. Maar aangezien Facebook met voorsprong het grootste netwerk is, is dat hier extra belangrijk. Op Facebook willen mensen zien wie je bent en wat je doet, niet enkel wat je verwezenlijkt. Ben je een echte family man? Post dan spontaan eens foto’s van jou met je gezin. Ga je graag tennissen? Post dan eens iets over een tennismatch die je bijwoont of speelt. Als mensen weten wie je bent, gaan ze ook meer geneigd zijn om naar je standpunten te luisteren over klimaat of het nieuwe fietspad in het dorp.
Op Facebook wil je ook emoties opwekken. Je wilt mensen verheugen of verbazen zodat ze jouw bericht delen met hun vrienden. Tom Van Grieken (partijvoorzitter Vlaams Belang) is met voorsprong de populairste Vlaamse politicus op Facebook. Wie op zijn pagina scrolt, zal zien dat hij meermaals per dag erin slaagt om interactie uit te lokken met zijn volgers. Zodoende krijgen zijn berichten dan ook een heel groot bereik. Het merendeel van die stroom aan berichten geeft informatie over bepaalde standpunten. Maar hij vergeet ook nooit om wekelijks foto’s te delen over zijn boek of van zijn kersverse zoon. Op die manier is hij voor veel van zijn volgers niet enkel een informatiebron. Hij is ook een menselijk authentiek persoon met wie ze veel gemeen kunnen hebben.
Twitter gebruiken in je politieke communicatie
Twitter is het trouwe mediakanaal van journalisten en politici, zoals voormalig Amerikaans president Donald Trump. Twitter staat vooral bekend om zijn hevige discussies. Voor journalisten en politici is dit het medium bij uitstek om informatie te vergaren en te verspreiden. Verder kan je er diepgaande analyses maken, discussiëren met onbekenden en ze overtuigen van je knowhow. Via tweets, retweets of lange ‘threads’ (draadjes) kan veel informatie de wereld in gestuurd worden. Een snelle blik bij de populaire Vlaamse politicus Theo Francken maakt evenwel ook duidelijk dat ook binnen dit kanaal authenticiteit belangrijk is. Foto’s van Linden, of een fietstocht de overvloed aan ideeën en oppositiekritiek mooi af. Op Twitter kun je bovendien op een humoristische manier oppositie of beleid voeren. Op korte termijn genereer je dan veel aandacht. Je moet wel rekening houden met het feit dat niet iedereen dagelijks op Twitter zit. Verlies jezelf dus niet in je Twitterbubbel.
De combinatie Instagram en politiek
Oorspronkelijk was het Facebooks kleine broertje, maar intussen is Instagram razend populair. Net zoals op Facebook kun je op dit platform foto’s en video’s delen. Het grote verschil zit hem in het doelpubliek: Instagram spreekt hoofdzakelijk een jonger publiek aan. En dat is politiek heel interessant. Op Instagram deel je foto’s of video’s als berichten of als verhalen. De eerste blijven staan op je profiel, de tweede verdwijnen na 24 uur. Waarom zou je dan verhalen publiceren? Ten eerste kun je zo inspelen op de actualiteit. Ten tweede bieden de verhalen veel meer mogelijkheden voor interactie met je volgers.
Politiek voorbeeld op Instagram
Een goed voorbeeld hiervoor is Conner Rousseau, de nieuwe voorzitter van Vooruit. Op Instagram kennen velen hem vooral onder de naam “Kingconnah”. Als relatief jonge politicus heeft hij veel feeling met dit platform. Zijn persoonlijke profiel op Instagram is dan ook een belangrijk onderdeel geworden van zijn merk. Hij post veel foto’s en video’s over verschillende onderwerpen. Regelmatig zoekt hij ook de interactie op met zijn volgers. Zo stelt hij zelf soms vragen aan volgers in zijn story’s op Instagram of beantwoordt hij via die weg de vragen van zijn volgers. Dat werkt psychologisch heel goed. Je bevestigt tenslotte aan je volgers dat je daadwerkelijk de interactie aangaat met de gewone mens. Het is geen gimmick. De volgende keer dat Rousseau de mening vraagt van zijn volgers zullen nieuwe mensen overtuigd zijn om die te delen. Ze hebben immers het gevoel dat ze een direct contact hebben met de politicus.
Uiteraard is dat een intensief proces voor politici. Rousseau vertelde in de Slimste Mens (op 23 november 2020) dat hij minstens één uur per dag besteedt aan antwoorden op Instagram. Radiozender MNM zocht het onmiddellijk uit en stuurde hem (anoniem) verschillende berichten. Wat bleek? Binnen het uur werden alle berichtjes op een serieuze, maar humoristische manier beantwoord. Vervolgens deelde hij dat MNMfragment en bouwde zo zijn imago verder uit. Het loont dus om voldoende tijd in Instagram te steken. Hoewel het misschien niet voor alle politici mogelijk is om er effectief dagelijks mee bezig te zijn.
YouTube als politiek communicatiemiddel
We kennen YouTube al langer als bron voor video’s. Het is ook ook een sociaal netwerk is. Veel jonge mensen consumeren er het meeste van hun nieuws. Het is niet gewoon een platform waar veel video’s op staan. Het is vooral een gemeenschap waarin geliket, gedeeld en gereageerd wordt. Jongeren kijken amper nog televisie, want ze kijken naar YouTube (en TikTok).
Voor politici is YouTube een relatief nieuw medium. Veel politici gebruiken YouTube al lang om hun video’s op te delen., Ze benutten het wel nog niet echt als sociaal medium. Logisch, want de meeste volwassenen kijken wél nog televisie. Al moet opgemerkt worden dat jongeren de kiezers van de toekomst zijn. Dit medium mag hierdoor niet uit het oog verloren worden.
PVDA/PTB heeft het belang van YouTube alvast goed begrepen. Hun aanwezigheid op YouTube maakt tenslotte deel uit van hun communicatiestrategie. Van alle partijen in België zijn zij met hun 17.500 volgers het meest aanwezig op YouTube. Bovendien speelt PVDA/PTB goed in op het sociale netwerk dat YouTube is. Zo heeft Raoul Hedebouw tijdens de lockdown in maart 2020 vlogs gepubliceerd onder de naam “Raoul Confiné”. Hier toonde hij zijn dagelijks leven en maakte vlotjes de vergelijking met politiek. Hij bespreekt in zijn video’s alle mogelijke onderwerpen van het gedrag van zijn zoontje, tot zijn visie op de wereld. Hij probeert duidelijk een evenwicht te bewaren tussen politieke en niet-politieke inhoud. Op die manier kon hij aantonen dat hij in hetzelfde schuitje zat als alle anderen. Hij gaf ook levendige authentieke inkijk in zijn leven, terwijl hij ook licht campagne voerde.
Campagne voeren op Snapchat
Net als YouTube en TikTok wordt Snapchat voornamelijk gebruikt door minderjarigen . Dat bemoeilijkt het campagnevoeren hierop wat, zeker in Vlaanderen. Bij ons heeft Snapchat geen politiek belang meer. Toch wordt Snapchat in het buitenland vaak nog gebruikt in politieke en activistische campagnes. Een interessant voorbeeld is Pete Buttigieg, die in 2020 presidentieel kandidaat was voor de Democratische partij. In het najaar van 2019 postte hij een filmpje van zes seconden op Snapchat over zijn steun voor publiek onderwijs. Snapchats data tonen aan dat hij om zijn filmpje te versturen microtargeting gebruikte. Een bekender voorbeeld uit de Verenigde Staten zijn de filters die mensen konden gebruiken tijdens de presidentsverkiezingen van 2016. Op basis van je locatie kon je op Snapchat bepaalde filters toevoegen aan je foto die meteen ook jouw politieke voorkeur toonden (Snaps). De voorbeelden hieronder zijn van Bernie Sanders en van de Republikeinse partij in Cleveland, Ohio.
Politiek op LinkedIn
Ook LinkedIn is een sociaal medium dat niet over het hoofd gezien hoeft te worden. Het medium is eerder zakelijk en gericht op vakmensen. Hierdoor liggen er kansen voor politici die inhoudelijker willen communiceren.
Nieuwe stadsplannen uitgebreid toelichten, is vaak geen goed idee op platformen zoals Instagram of Facebook. Actieve bezoekers van LinkedIn daarentegen zijn wel op zoek naar kennis en intellectuele meerwaarde. Verder kan de aanwezigheid op LinkedIn ook goed zijn voor je imago als politicus. Ben je een schepen van ondernemen? Minister van Financiën of Buitenlandse Zaken? Ondernemers, diplomaten en mensen in de financiële sector zijn massaal actief op dit zakelijke medium. Jouw aanwezigheid hierop kan je imago bij die beroepsgroepen dus versterken.
Een sprekend voorbeeld is de Belgische liberale premier Alexander De Croo. In zijn personal branding wil hij duidelijk een zakelijk imago opwekken. Als voormalig consultant, partijvoorzitter van de liberale partij en minister van Financiën is het publiek op LinkedIn een belangrijk voor hem. Hij wil “het bedrijf België” leiden zoals een goede CEO. Wie een kijkje neemt op zijn LinkedIn zal dan ook regelmatig berichten lezen die te technisch of zakelijk zijn opgesteld voor andere kanalen.
Nieuwe sociale media voor politieke communicatie
Grote kans dat je al gehoord hebt over Clubhouse of TikTok. Deze sociale mediums winnen steeds meer populariteit, maar wat kan je er eigenlijk op doen? Ontdek het in deze blog!
Politieke marketing op TikTok
In de wereld van sociale media is TikTok dé revelatie van 2020. Bekend zijn de video’s op TikTok van zelfgemaakte dansjes die mensen kunnen nadoen. Een video duurt maximaal zestig seconden, maar herhaalt zich in loops. Dat wil zeggen dat de video de hele tijd opnieuw afgespeeld wordt als je niet wegscrolt. Alle video’s worden samengebracht in een feed. Daar hoef je dan alleen maar door te gaan om gemakkelijk urenlang korte filmpjes te bekijken. Het Chinees algoritme, zorgt er bovendien voor dat je enkel video’s te zien krijgt die jou interesseren. TikTok is naast YouTube voor jongeren de manier om televisie te kijken. Veel jonge gebruikers zijn dus verknocht aan TikTok. Hierdoor willen politici hierop inspelen door op dat medium volop aan personal branding te doen. Uit onderzoek van imec blijkt dat het medium vooral populair is bij minzestienjarigen, maar ook bij plus-zestienjarigen stijgt het gebruik. Actief zijn op TikTok levert je dus (in het beste geval) vooral naamsbekendheid op bij minderjarigen.
Een Vlaams voorbeeld is de burgemeester van Affligem Walter de Donder. Hij isbij het breder publiek op TikTok beter bekend als “de burgemeester van Samson & Gert”. Samen met zijn dochter vormt hij ‘duo De Donder’ en dansen ze samen. Dat leverde vanaf het begin een bereik op van 120.000 mensen per filmpje. De situatie van Walter De Donder is eerder uniek natuurlijk. Zijn bekendheid komt niet per se voort uit zijn werk als politicus, maar vooral uit zijn werk als acteur. Politici of politieke partijen die op TikTok actief zijn, moeten het vaak stellen met een lager bereik. Toch zijn er enkele succesvolle voorbeelden. In Nederland was GroenLinks met lijsttrekker Jesse Klaver een van de eerste politieke partijen die aanwezig was op TikTok.
GroenLinks, N-VA en Brugse schepen Pieter Marechal (CD&V) zijn actief op TikTok. N-VA adverteert hun TikTok-kanaal via Facebook, Pieter Marechal via een TikTok-video op zijn Instagramkanaal. Intussen plaatsen ze ook politieke boodschappen op TikTok en haalde een van die video’s zelfs meer dan 900.000 views. Ook de andere video’s van GroenLinks halen tienduizenden of zelfs honderdduizenden views.
Voorbeelden van politici op Clubhouse
Sinds Elon Musk een audiochat met Robinhood CEO Vlad Tenev organiseerde op Clubhouse, staat de applicatie aan de top van de start-uphitlijsten. Eind februari 2021 zijn er ongeveer zes miljoen gebruikers actief op de app.
Op Clubhouse kan je live gesprekken voeren en beluisteren. De gesprekken verlopen enkel via audio, zonder video. Het is net zoals afstemmen op jouw favoriete podcast, maar dan live en met een extra laag exclusiviteit. Sommigen noemen het een mix tussen een podcastplatform en een socialemediakanaal.
Net zoals bij TikTok zorgen je gegevens ervoor dat Clubhouse je enkel zaken laat zien die jou interesseren. Hierdoor switch je gemakkelijk van het ene naar het andere boeiende gesprek. Het is wel zo dat je gesprekken niet opnieuw kunt beluisteren. Clubhouse biedt enkel live content, die niet langer beschikbaar is nadat het heeft plaatsgevonden.
De kracht van Clubhouse is dat het een censuurvrij platform is. Je kan er ongestoord over wat je wilt en met wie je wilt. Omwille van die feature was het platform bij de lancering heel populair in China. Het gaf Chinezen een zeldzame kans om hun mening vrij te uiten en om te discussiëren over onderwerpen die gewoonlijk stilgehouden moeten worden.
Zo kan een burgemeester die zich inzet voor ondernemers praten met zelfstandigen over bijvoorbeeld een nieuw fiscaal wetsvoorstel. Op die manier kan een politicus zijn boodschap nog eens extra toelichten en legt hij/zij contact met potentiële stemmers. De profielen van Open VLD-politici Vincent Van Quickenborne, Stephanie D’Hose en Alexander De Croo op Clubhouse. Ook voor het publiek is het platform drempelverlagend.
Doordat er enkel audio is, positioneert Clubhouse zich perfect tussen een livesessie en een webinar. Kortom, Clubhouse biedt voor politici het voordeel dat de beperkingen die zij ervaren in de reguliere media of op andere sociale media hier niet van toepassing zijn.
Sociale media voor niches
Reddit, Discord en Twitch zijn sociale media net als Facebook en Instagram. Maar voorlopig zijn ze nog niet doorgebroken in de wereld van politieke marketing. Kom meer te weten in deze blog over deze 3 sociale media voor niches.
Wat is Reddit
Reddit is eigenlijk een sociale nieuwswebsite waarvan de geposte berichten informatie bevatten in de vorm van foto’s, video’s of teksten. Op Reddit zijn er eindeloos veel community’s (subreddits) die elk focussen op specifieke onderwerpen. Gebruikers kiezen zelf bij welke community’s ze zich aansluiten en welke berichtgeving ze volgen. De onderwerpen kunnen zakelijk, humoristisch of zelfs psychologisch zijn. Waarschijnlijk bestaat er over elk onderwerp, hoe specifiek ook, een kanaal. Er bestaat bijvoorbeeld een subreddit die alle mensen met een interesse in België verbindt: r/belgium (met meer dan 130.000 volgers).
Waarvoor gebruik je Discord
Ook op Discord zijn er virtuele gemeenschappen of community’s. Discord is in oorsprong evenwel een systeem om berichten te versturen, zowel tekst, beeld, video als audio. Het wordt voornamelijk gebruikt door gamers, maar ook onderwijs en bedrijven maken gebruik van die communicatietool.
Wat is Twitch
Twitch is een website met een focus op video’s. Het belangrijkste aspect is dat je persoonlijk kan streamen. Hierdoor kunnen anderen meekijken op je scherm terwijl jij iets doet. Dat klinkt bizar, maar in de gamesector is het razend populair. Iedereen op Twitch kan via zijn eigen kanaal uitzendingen livestreamen over computerspellen of onderwerpen naar keuze.
Voorbeeld van Twitch in de politiek
Die media kunnen enorm bijdragen aan het bereiken van netwerken van jongere kiezers om naamsbekendheid te verwerven. Een geweldig voorbeeld hiervan is Alexandria Ocasio-Cortez. Ze maakt al langer succes, maar op Twitch blonk ze op 20 oktober 2020 uit met een originele campagne. Ze speelde online het populaire spel “Among Us” samen met enkele vrienden. Het spel kon iedereen live volgen via een uitzending op Twitch. Aan het begin van haar stream had ze 435.000 mensen die live keken. Het belandde in de top 20-prestatie in de geschiedenis van Twitch. Ze hield zich hoofdzakelijk bezig met de game en het zo aangenaam houden voor de kijker. Toch riep ze tussendoor ook op om te gaan stemmen en beantwoordde ze ook af en toe enkele vragen.
Bovendien bracht die stunt haar achteraf veel aandacht op in traditionele media die haar gamesessie oppikten. In november 2020 herhaalde ze haar eerste stunt op Twitch en zamelde ze 200.000 dollar in voor goede doelen door opnieuw Among Us te spelen. Ocasio-Cortez is er als geen andere bekende politicus in geslaagd om nieuwe sociale media aan te boren. Ze bereikte zo nieuwe doelgroepen.